Günümüzde tahıl depolama yöntemleri çok eski zamanlardan bu yana kullanılan toprak
altı kuyular, toprak üstü yığınlar ve çuvalda depolama gibi ilkel yöntemlerden silolar gibi
yüksek teknolojiye sahip yöntemlere kadar değişkenlikler göstermektedir. Silolar,
betonarme veya metalden yapılabilmekle birlikte günümüzde; kurulum, başka bir yere
taşınabilme ve yüksek teknoloji uygulama kolaylığı gibi bir takım avantajları nedeniyle
daha çok metalden olanları tercih edilmektedir. Yatay depolarda ürünün sevkiyatı
yapılırken verilen zayiatlar, saklama süresince meydana gelen ısı değişimleri veya
böceklenme gibi ürüne zarar veren etkenlerin en aza indirilmesi adına bilirkişiler
tarafından çelik silo kullanımı tavsiye edilmektedir. Bunların yanı sıra çelik silolar,
kapladıkları alan, tahıllar için optimum depolama koşulları, diğer depolama yöntemlerine
göre düşük maliyet, tahıl taşıma ekipmanlarının otomasyonu ve düşük montaj maliyeti
olmak üzere bir çok avantaja sahiptir.
Bu kapsamda da tahılların miktarını ve biyolojik, teknolojik, besinsel ve ekonomik
kalitesini koruyacak şartlarda muhafaza etme işlemi, tahıl depolama olarak
tanımlanmaktadır. Tahıllar yılın belli bir döneminde hasat edildiği ve tüm yıl boyu insan
ve hayvan beslenmesinde kullanıldıkları için, bozulmadan iyi bir şekilde depolanmaları
önemli bir konudur. Başlangıçtaki kalitenin mümkün olduğunca korunması ve dane
kalitesi üzerinde olumsuz etkide bulunan değişimleri en aza indirgenmesi için depolama
koşullarının kontrol edilmesi de ayrıca önem arz eder.
Uzun depolama süresi içerisinde depo şartlarının böcek ve akar faaliyetine uygun sıcaklık
ve nem değerlerine gelmesiyle önemli tahıl kayıpları ortaya çıkmaktadır. Ayrıca bu haşere
faaliyetine bağlı olarak oluşan lokal sıcaklık ve nem artışı, solunum ve küf faaliyetini de
artırmaktadır.
Böcek faaliyeti 5°C sıcaklık ve yaklaşık %10 tane suyu içeriğinde yok denecek kadar
düşük iken 21°C ve %13 tane suyu içeriğinde ise tüm ürüne zarar verebilecek kadar üst
seviyede olabilmektedir. Sıcaklık yükseldikçe böcekler deponun serin bölgelerine göçerek
zarar vermeye devam etmektedirler.
Uzun süreli depolanan ürünlerde böceklenmeden kaynaklanan hasarları engellemek
amacı ile periyodik kontroller ve fumigasyon hizmetlerine ihtiyaç duyulmaktadır.
Fumigasyon, dökme veya çuvallı tarımsal ürünlerin depolanması ya da taşınması
esnasında böceklenme riskine karşı, zararlıları kontrol ederek etkisiz hale getirilmesi
amacıyla yapılan bir ilaçlama işlemidir. Özellikle tahıl gibi tarım ürünlerinin siloda
saklanması sıcak havalarda böceklenmenin yoğun olması nedeniyle geri dönüşü olmayan
zararlara neden olabilmektedir.
İklim koşullarının ve zararlıların depolanan ürüne nitelik ve nicelik yönünden vereceği
zararları azaltmak gerekmektedir. Bakliyat ve hububat depolarında hava sirkülasyonu çok
önemlidir. Depo içerisindeki sıcaklık 15-20˚C’ yi geçmemelidir. Ortamın bağıl nemi de
%60 civarında seyretmelidir. Tahılların bozulmadan depolanabilmeleri için tanenin su
içeriğinin düşük olması ve depolama sırasında da bu düşük tane suyu içeriğinin
korunması gerekmektedir. İyi bir tahıl depolama ve depolamanın devamlılığı için tanelerin
yeterince olgun, zedelenmemiş-sağlam; tane suyu içeriğinin %14’den, yığın sıcaklığının
15°C’den ve depo atmosfer nispi nem oranın da %65’den düşük olması gerekir. Hasat
sonrasında depolama esnasında taneli tahıl kayıpları iyi yönetilmiş sistemlerde %1-2
oranında; iyi yönetilmeyen sistemlerde %20-30 oranındadır. Hasadı gerçekleşmiş nemli
ve sıcak tahıl, depolanmadan önce kurutulmalı ve soğutulmalıdır. Depolama sıcaklığı ve
tahıl içi nem arttıkça, güvenli depolama süresi de azalmaktadır. Tahıl nemini güvenli
depolama seviyesine kadar düşürmek ve tahılı 15˚C’ye kadar soğutmak, depolama
esnasında böcek ve küf oluşumunun önüne geçecektir. Havalandırma sıcaklığın
azaltılmasına yardımcı olan süreçlerdir. Havalandırma sistemi silo tabanına önceden
açılmış beton kanalların üzerlerinin perfore sac ile kapatıldıktan sonra kanal içerisine
basılan havanın perfore sac deliklerinden geçerek ürüne ulaşmasıyla işlevini
gerçekleştirir. Silo kapasitesine ve depolanacak ürünün özelliğine göre özel olarak dizayn
edilir.
Sağlıklı tahıl depolayabilmek için silo içi sıcaklığının ölçülmesi gerekir. Depolama boyunca
tahıl mantar, kemirgen veya böcek gibi risklerle karşı karşıya olduğundan silo içi sıcaklığı
belirli aralıklarda tutularak bu gibi tehlikelere karşı önlem alınmalıdır. Yüksek sıcaklık
kendi kendine çoğalan canlılar için mükemmel şartlar oluşturur. Bu tür çoğalmalar daha
fazla ısınma sağlar ve bu ısınma, farkedilebilir değerlerdedir. Tahıl ısısını ve nem içeriğini
ölçülüp böcek istilalarının kontrol edilmesi gerekmektedir. Tahıl içerisindeki ısı sensörleri,
tahıl ısısının görüntülenmesine yardımcı oldukları için mühendisler tarafından tavsiye
edilmektedir.
Mysilo tahıl siloları, silo doldurulduğunda oluşacak sabit yüklere dayanacak şekilde tasarlanmış ve
üretilmiştir. Doğru bir şekilde montajı yapılıp, kullanıldığında; bu depolama üniteleri, müşterilerimize
uzun yıllar hizmet eder. Bayiler ve mal sahipleri gibi, kendisinin montajını yapacağı kişiler; aşağıda
yazılı olan kurallara uymalıdır. Böylece, doğru montaj yapılmış olur ve uygun kullanım sağlanır.
- Montaj öncesinde; montaj kitapçıkları ve çizimler, dikkatli bir şekilde okunmalıdır. Kişisel
montaj deneyimleri, montaj süresinin uzunluğuna ve iş güvenliğine etki eder. Tüm cıvata
deliklerinin, montaj kitapçığında belirtilen uygun cıvatalarla doldurulduğundan emin olun.
- Not: Bu kılavuzda bildirilen kural ve yöntemler, kurulan her tesisin bir parçası olarak;
tavsiye niteliğinde verilmiştir. Her bir tesisin farklı özellikleri olacağından dolayı Mysilo,
paket listesine göre özel açıklamalara yer vermemiştir. Kendi tesislerindeki ekipmanlara
ait verileri, özel durumlara göre hazırlanmış yöntemleri elde etmek; mal sahipleri veya
operatörlerin sorumluluğundadır.
- Bayi ve mal sahibi, ürünle birlikte gönderilen kitapçık /çizimdeki talimatlara uymalıdır.
ÖNEMLİ: Montaj öncesinde galvanizli sacları, kuru bir şekilde muhafaza edin. Bu
malzemelerin nemli şartlara maruz bırakılmasından dolayı oluşan hasarları Mysilo kabul
etmemektedir.
Detaylı Kitapçığı Görmek İçin Tıklayınız.
